क्रिकेटचे गच्च भरलेले मैदान अन् मैदानात एकच आवाज सचिन…सचिन…! कारण एक संघर्ष देखील त्या दिवशी मैदानात उतरला होता; ज्याने स्वत:ला सिद्ध केले होते. त्यामुळे तो सचिन घडला. असे अनेक सचिन देशात आहेत. काही घडले तर काही अजूनही घडत आहेत. अशाच एका सचिनची ही यशोगाथा आहे, ज्याने आयुष्याच्या मैदानावर सामना केला तो बिकट परिस्थितीचा. यामध्ये जन्मत: आलेले अपंगत्व, घरची परिस्थिती बेताची, दोन कुबड्यांच्या साहाय्याने दररोज दोन किलोमीटरचा डोंगर पार करुन शाळेत जाणे-येणे. हे सर्व करुन सचिनने नवीन उदाहरण निर्माण केले आहे. त्यामुळे आपसूक डोळे पाणावतील. सचिनची ही यशोगाथा वाचायलाच हवी.
ग्रामीण भागात आजही शिक्षण घेण्यासाठी भांडावं लागतं. ते प्रशासनासोबत असो की परिस्थितीसोबत. शिक्षणासाठी खरोखरच जिवाचं रान करावं लागतं. रायगड जिल्ह्यातील रोहा तालुक्यातील पाले खुर्द आदिवासीवाडी येथे मुख्य रस्त्यापासून डोंगरात वसलेली कातकरी जमातीची लोकवस्ती आहे. कुणी फारसं शिकलेलं नाही. मजुरी करून पोट भरणारी लोकं. जिथे दोन वेळच्या जेवणाची सोय होण्याची मारामार तिथे सचिनने शिक्षण घेण्याचे स्वप्न पाहिले आणि ते सत्यात उतरवले.
जमतेम ४० घरांची ही वस्ती इथे गरिबीमुळे लहान वयातच मुलांच्या खांद्यावर परिस्थितीचा भार पडतो. अशा लोकवस्तीत महेंद्र वाघमारे आणि सुशिला वाघमारे राहतात. मोलमजूरी आणि एक-दोन शेळ्यांचे पालन, असे त्यांच्या उदर्निर्वाहाचे साधन. यांना तीन अपत्य आहेत. मोठी मुलगी शुभांगी ही या वस्तीतील दहावी आणि बारावी उत्तीर्ण झालेली पहिली मुलगी आहे. सचिन हा त्यांचा दुसरा मुलगा. सचिन जन्मापासून दिव्यांग होता. त्यामुळे त्याच्या भविष्याची चिंता आई-वडिलांना होती.
शिक्षणाचा अभाव असललेल्या खेड्यापाड्यात शिक्षकांवर मोठी जबाबदारी असते. सर्व शिक्षा अभियान असो की अन्य सरकारी योजना त्यांना लोकांच्या घरापर्यंत पोहचाव्या लागतात. मुलांना शाळेत घाला म्हणून वस्तीतील लोकांना समजावून सांगावे लागते. सचिनचे नशिब चांगले होते की त्याला चांगले शिक्षक लाभले.
गजानन जाधव हे कातकरी समाजाची लोकवस्तीतील प्राथमिक शाळेत २००६ ते २०१६ मुख्याध्यापक होते. त्यांनी वस्तीतील प्रत्येक घरात जावून शिक्षणाचे महत्व सांगितले. सचिनची बहिण आणि सचिनलासुद्धा जाधव सरांनीच शाळेत दाखल केले. सचिन दिव्यांग असला तरी त्याला घरी ठेवू नका त्याला शिकवा, अशी विनवणी गजानन जाधव यांनी सचिनच्या आई-वडिलांना केली होती. त्यामुळे सचिनला घरी ठेवण्यापेक्षा त्याचे आई-वडील त्याला उचलून शाळेत आणत आणि कामाला जात असत. सचिन दिवसभर शिक्षकांसोबत शाळेत राहत असे. चार वर्ष हा दिनक्रम सुरू होता. पहिली ते चौथी सचिनने असेच शिक्षण घेतले. सचिनचे शिक्षक त्याचे दुसरे आई-वडील झाले होते.
मुख्याध्यापक गजानन जाधव सचिन आणि त्याच्या पालकांना घेऊन तालुक्याला गेले. राष्ट्रीय आरोग्य अभियानाअंतर्गत त्याची तपासणी केली. यावेळी जयपुरवरुन सचिनला कृत्रिम बुट मागवण्यात आला. मात्र त्याचा फार काही फायदा झाला नाही. बुटामुळे त्याला चालायला त्रास व्हायचा. नंतर त्याला कुबड्या मिळाल्या. पण कुबड्यावर चालायचा तो कंटाळा करत असे. तो पाय टेकीत चालायचा पण दोन्ही पायाची उंची कमी जास्त असल्याने त्याचा परिणाम त्याच्या मणक्यावर होऊ लागला व पाठदुखीचा त्रास होऊ लागला.
गावात चौथीपर्यंत शाळा असल्यामुळे सचिनने कसेबसे शिक्षण पूर्ण केले. त्यानंतर सचिनचा खरा संघर्ष सुरू झाला. कारण चौथीनंतर गावात शिक्षण नव्हते. त्यामुळे दिव्यांग असलेला सचिन पुढील शिक्षण कसा घेईल?, असा मोठा प्रश्न निर्माण झाला होता.
पाचवीसाठी सचिनला घरापासून एक दोन किलोमिटरचा डोंगर चढून-उतरून, पुढे चार किलोमीटर कोलाडमधील माध्यमिक शाळेत जावं लागत असे. सचिनला असा रोजचा येणे-जाणे प्रवास करायचा होता. त्यामुळे तो हे सर्व कसं करेल असा प्रश्न त्याच्या शिक्षकांना आणि पालकांना पडला होता. मात्र सचिन थांबला नाहीच. इच्छाशक्ती आणि ध्येय निश्चित असलं की तुम्ही कोणत्याही संकटावर मात करु शकता. हे सचिनने दाखवून दिलं.
Discussion about this post